De afgelopen maanden ben ik actief voor de Stichting Scale of Significance, die de transformatie van financieel gedreven organisatie naar een waarden gedreven organisatie ondersteunt. Dat is niet voor niets: ik heb deze transformatie zelf ondergaan. Steeds meer mensen raken ervan overtuigd dat het anders moet, de betekeniseconomie is hot als nooit tevoren. Toch is het best een uitdaging om deze transformatie te ondergaan, omdat het nieuw is. We weten waarom, maar er zijn zoveel dingen die voor ons zo vanzelfsprekend zijn, dat je vaak nog op de ‘oude’ manier denkt.

De schoorsteen moet immers roken

Als ondernemer moet je toch je omzet in de gaten houden en je diensten verkopen. De schoorsteen moet immers roken. Dan heb je geen tijd voor kennissessies of geneuzel op social media. En om die omzet te bereiken moeten medewerkers hun salaris opbrengen qua productiviteit en dus stimuleer je dat in functionerings- en beoordelingsgesprekken. Daarbij beoordeel je of ze de competenties wel goed beheersen die horen bij hun functieprofiel. Zo niet, dan geef je ze de gelegenheid om een persoonlijk ontwikkelplan te maken en opleidingen te volgen, zodat ze wel in dit plaatje passen.

Ho, stop!

Het omzetverhogende en daaraan gerelateerde productiviteitsdenken is zeer functioneel gebleken, maar dan wel om de omzet te verhogen. We zien dat de waarde die je dan als organisatie toevoegt, wel eens heel laag kan zijn, zo niet negatief, als je naar sociaal-maatschappelijke en duurzaamheidseffecten kijkt. Het kan ook anders. Een organisatie stelt zijn purpose, hoger doel,  centraal in plaats van de omzet. Er vindt dan een verschuiving plaats. Bijvoorbeeld bij marketing ligt de focus op vertellen van het verhaal van de organisatie dat past bij het hoger doel, in plaats van de verkoop van producten. Bij HR/organisatieontwikkeling ligt de focus niet op productiviteitsmetingen en functieprofielen, maar of de organisatie van binnen ook werkelijk het verhaal ís en het hoger doel leeft. Dan ga je in gesprek met je medewerkers wat hun persoonlijke passie en dromen zijn en hoe deze passen bij de purpose van de organisatie.

Einde oefening

Toen ik vier jaar geleden, net als 3500 andere medewerkers, op de nominatie stond om het ICT/Consulting bedrijf te verlaten waar ik werkte, verzette ik mij daar flink tegen. Ik had keihard gewerkt om te komen waar ik toen was. Ik heb naast mijn declarabele opdrachten twee HBO opleidingen gedaan, een gezin draaiende gehouden en toch was ik management consultant. Ik zat op het strand met een studieboek en als mijn vriendinnen uit eten gingen, ging ik naar college. Het had een prijs, maar ik bereikte wat ik wilde bereiken: ik hielp organisaties zich aan te passen aan de veranderende omgeving.

Ecosysteem dat experimenteert met de nieuwe economie

Dus toen het bericht kwam, dat ik dit alles los moest laten, was het meer dan het verliezen van een baan. Het leek of ik mijn levenswerk moest loslaten. En de materiële verworvenheden die daarbij horen: een goed salaris én een leaseauto. Ik was bang dat ik niet meer rond zou kunnen komen en nergens meer heen kon gaan zonder auto.  Zou er wel een leven zijn na de leaseauto? (Niet dat er iets mis is met een leaseauto, maar om aan te geven hoe ik vasthield aan bepaalde materiële zaken, die achteraf niet belangrijk bleken). Uiteindelijk heb ik bakzeil gehaald en ben ik uitgestroomd. Het was lastig om een nieuwe baan te vinden, in de economische omstandigheden van 2014. Ik kon een Seats2meet locatie overnemen en ik ben dit gaan doen samen met Mirjam Gaasterland. De locatie noemden we Peer! (een oproep om te netwerken met je gelijkgestemden (peers)). Hier kon ik mijn ei kwijt in het opbouwen van een ecosysteem dat experimenteert met de nieuwe economie.

Leren, proberen en experimenteren

Het werd een tijd van leren, proberen en experimenteren. Wat lukt wel en wat niet? Vanaf het begin zeiden we we op verkoop geen focus hadden, maar op waarde toevoegen. En dat dat indirect tot verhoging van de omzet zou leiden. Het werd één groot experiment: ons verhaal vertellen door online zichtbaarheid, evenementen organiseren en ook daadwerkelijk de bezoekers het laten ervaren wat we willen zijn.

Dromen inzetten voor groei

Dat laatste vroeg veel aandacht voor hoe de Gastperen (een genderneutrale functienaam ) de gasten ontvingen. Bij het organiseren van de evenementen, zetten we natuurlijk onze klanten in als spreker om van elkaar te leren. Ook was er tweejaarlijks een droomgesprek met de gastperen: wat wil je ontwikkelen en hoe passen we dit in in jouw takenpakket in combinatie met de doelstellingen van dit (half)jaar. Vele Gastperen groeiden en verlieten Peer! weer naar een droombaan. En ja, de omzet steeg. In 2018 hebben we de hoogste omzet ooit gehaald. Het blijkt dat het waarde toevoegen echt werkt.

Waarde gedreven ondernemen leidt tot meer waarde: ook financieel

Na 4 jaar hebben we een groot ecosysteem opgebouwd van bedrijven en zp’ers die samen bouwen aan de nieuwe economie. Op hun eigen plek, maar vaak ook bij Peer!. Als je vertrouwt op de waarde en deze goed monitort, dan groeit de financiële kant ook mee. Als je de stap maar durft te nemen. En die leaseauto? Die heb ik niet gemist. Ik heb zelfs een auto gekregen, omdat ik zoveel waarde heb toegevoegd. Ik heb voldoende geld om van te leven én ik ben als een vis in het water bij het opbouwen van betekenisvolle ecosystemen. Meer heb ik niet nodig.